In de vallei van Twyfelfontein in het noordwesten van Namibië staan ongeveer 2500 rotstekeningen op meer dan 200 rotsplaten. De oudste dateren uit het stenen tijdperk.
Twyfelfontein (uit het Afrikaans letterlijk "bron van twijfel") is de naam van een bron en een vallei in het extreem droge Damaragebergte in het noordwesten van Namibië. De blanke boeren die zich in 1947 in de Kunene vestigden, vonden de bron onbetrouwbaar en gaven hem daarom de naam Twyfelfontein. Deze naam werd later uitgebreid naar de hele vallei.
De vallei, ongeveer 90 km ten westen van Khorixas, wordt sinds 1952 beschouwd als een Nationaal Monument van Namibië en is een van onze top 10 bezienswaardigheden van Namibië. In 2007 werd het aangewezen als UNESCO werelderfgoed.
Inhoudsopgave
FOTO'S: Twyfelfontein
2500 rotstekeningen en gravures bij Twyfelfontein
De attractie van Twyfelfontein is echter niet de dubieuze bron, maar een overvloed aan rotstekeningen en houtsnijwerk, enkele van de oudste afbeeldingen op het hele Afrikaanse continent.
Ongeveer 2.500 afbeeldingen zijn gegraveerd of geschilderd op meer dan 200 rotsplaten. De meeste stellen jachttaferelen voor waarin mensen met pijl en boog giraffen, zebra's, antilopen, neushoorns en leeuwen aanvallen, maar er zijn ook abstracte figuren en menselijke voetafdrukken.
De beroemdste rotstekeningen zijn de "Grote Olifant", de "Dansende Kudu", een mythisch wezen van ongeveer 20 cm hoog, en de "Leeuwenplaat", die een leeuw met krachtige poten en een gebogen staart toont.
De petroglief van een zeehond is enigszins ongewoon, aangezien de zee meer dan 100 kilometer van Twyfelfontein verwijderd is. Aangenomen wordt dat de rotstekeningen geen ritueel doel hadden, maar eerder dienden om kinderen en jagers op te voeden.
Oorsprong van de rotstekeningen bij Twyfelfontein
De spectaculaire rotsbeelden zijn afkomstig van culturen uit het Midden- en Neolithicum en zijn vele duizenden jaren oud. Pas in 4000 voor Christus konden de rotstekeningen aan culturen worden gekoppeld. Ze werden eerst toegeschreven aan de Wilton cultuur en vanaf ongeveer 500 voor Christus aan de Khoikhoi. Het is niet duidelijk wie de beelden heeft "ontdekt" of ze toegankelijk heeft gemaakt voor de Europese cultuur.
De leeftijd van herkomst van de rotstekeningen kan alleen worden geschat aan de hand van de verwering van het gesteente, omdat het ijzer in het zand in de loop der tijd door oxidatie steeds donkerder rood wordt. Aangenomen wordt echter dat de oudste graffiti meer dan 10.000 jaar oud zijn en dat de jongste nog uit onze tijd stammen.
Het snijwerk werd waarschijnlijk gemaakt met kwartsgereedschap, wat heel bewerkelijk moet zijn geweest. Rotstekeningen komen veel minder voor, maar misschien hebben ze de millennia gewoon niet zo goed doorstaan als de gebeeldhouwde afbeeldingen.
Bezoek de rotstekeningen van Twyfelfontein
De rotstekeningen liggen op ruim twee uur rijden van de Skeleton Coast. Om de Twyfelfontein-vallei te bereiken, verlaat u de C39 en neemt u de D3254. Langs spectaculaire rotsformaties leidt een goed berijdbaar pad naar een parkeerplaats.
U betaalt een kleine vergoeding in het bezoekerscentrum en kunt dan onder begeleiding van een gids het terrein bezoeken. Alleen op verkenning gaan is niet mogelijk.
Er is een korte en een lange route door het terrein. Een bewegwijzerde rondwandeling leidt naar de acht mooiste stenen platen, waarvoor u ongeveer 2 uur moet uittrekken. Dit leidt ook langs de steen "Leeuwenbek".
Het pad is steil en moeilijk op sommige stukken, dus goed schoeisel is sterk aanbevolen. In de hitte van Namibië moet u ook niet vergeten voldoende water en zonnebescherming mee te nemen.
Tip: De gidsen nemen vooral de korte route. Als u alle rotstekeningen wilt zien en ook de beroemde rotsformatie - de Leeuwenbek - moet u aandringen op de lange route. De gidsen spreken voornamelijk eenvoudig Engels.
Strikte bescherming van de rotstekeningen
Veel van de gegraveerde en beschilderde rotsen zijn al gestolen, waardoor Twyfelfontein nu streng beschermd is. Het is waarschijnlijk overbodig te vermelden dat het meenemen van stenen uit de historisch waardevolle vallei niet is toegestaan. Elke andere verstoring van de gravures is eveneens ten strengste verboden.
Tip: Als u de rotstekeningen in alle rust en zonder grote massa's toeristen wilt bezoeken, kunt u het beste overnachten in het nabijgelegen Aba Huab. Van daaruit kunt u 's ochtends op weg gaan naar de rotstekeningen en de busgroepen vermijden.
Bezienswaardigheden in de buurt van Twyfelfontein
Op de weg van Twyfelfontein naar Khorixas is het de moeite waard een kort bezoek te brengen aan enkele andere natuurverschijnselen in dit gebied. Ze zijn ook getuigen van lang vervlogen tijden, maar sommige zijn niet door mensen gemaakt.
Burnt Mountain
De Burnt Mountain is een ander - zij het minder spectaculair - nationaal monument, ongeveer 10 km of 8 minuten rijden ten zuiden van de vallei van Twyfelfontein. De Verbrande Berg, in de plaatselijke taal de "verbrande Berg", werd ongeveer 80 miljoen jaar geleden gevormd uit een lavastroom die langzaam afkoelde.
Hoewel hier nooit brand is geweest, ziet de verbrande berg er inderdaad verschroeid uit. Door zijn grijs-zwarte kleur valt hij ook zo op tussen de beige-zandige leisteenrots van de omgeving, dat hij op 15 september 1956 zelfs tot nationaal monument van Namibië werd uitgeroepen.
Kleurenspel bij zonsondergang
De verbrande berg is het meest interessant om te bekijken kort voor zonsondergang. Dan ontlokt de avondschemering een rood-paars kleurenspel aan de oude lava, waardoor de donkere, 200 meter hoge heuvel nog intenser afsteekt tegen zijn omgeving. Overdag lijkt het meer op een onspectaculaire hoop puin, die alleen onder de brandende zon een bezoek waard is als je er langs rijdt.
Overigens moet de Burnt Mountain niet worden verward met de Brandberg, ruim 100 km zuidelijker, die overigens de titel van hoogste berg van Namibië draagt!
Orgelpijpen
Iets verder naar het zuiden liggen de "orgelpijpen" van Namibië. De fascinerende rotsformaties ontstonden ongeveer 150 miljoen jaar geleden toen gesmolten lava het bestaande leisteengesteente binnendrong. Binnen de basalt koelde de lava zeer langzaam en gelijkmatig af, waardoor de kunstmatig ogende rotsnaalden ontstonden waarvan de verticale oppervlakken op bouwstenen lijken.
Toen het zachtere gesteente rond de gestolde lava gedurende miljoenen jaren door verwering en erosie werd weggesleten, werd een waar woud van orgelpijpen zichtbaar. De grootste bereiken een hoogte tot 2 meter, ook al laten handige groothoekfoto's in diverse brochures ze hoger lijken.
Wandelpad in de droge rivierbedding
Tussen de orgelpijpen in Damaraland stroomde ooit een rivier, die waarschijnlijk ook heeft bijgedragen tot het blootleggen van de hoekige basaltzuilen. Deze is inmiddels opgedroogd en heeft zijn beekbedding vriendelijk achtergelaten als een comfortabel wandelpad dat zich over een lengte van ongeveer 100 meter door de fascinerend gevormde rotswanden slingert.
Overigens is een soortgelijk natuurwonder ook te zien in Noord-Ierland, bijna aan de andere kant van de wereld, bij de Giant's Causeway.
Versteend woud
Het beroemde "Versteende Woud" ligt achter een hek direct aan de C39, ongeveer 30 kilometer ten westen van Khorixas. De gigantische boomreuzen, die tussen de 240 en 300 miljoen jaar oud zijn, behoren ook tot onze top 10 bezienswaardigheden van Namibië. Zelfs na deze lange tijd zien de bomen er nog steeds uit alsof ze van hout zijn, maar als je ze aanraakt, zijn ze zo hard en koud als steen. De bomen zijn oude getuigen van het tijdperk waarin steenkool op onze planeet ontstond, onmetelijk lang voordat de mens onze planeet bewoonde.
Het "officiële" versteende bos
De officiële oppervlakte van het versteende bos beslaat een gebied van ongeveer 300×800 meter. Hier liggen 50-60 stammen op de grond, waarvan de grootste fossielen meer dan 30 meter lang en tot een meter dik zijn. Maar de bomen waren waarschijnlijk veel groter toen ze nog leefden. Dit natuurverschijnsel is zo uniek dat het in Namibië is uitgeroepen tot nationaal monument.
Het versteende woud in Namibië nodigt als geen andere plaats uit tot een reis terug in de tijd. De bomen zijn ongelooflijk goed bewaard gebleven. Ze werden luchtdicht afgesloten door gelukkige omstandigheden en gefossiliseerd door silica gedurende miljoenen jaren.
Ondanks hun adembenemende leeftijd zijn zelfs de afzonderlijke jaarringen van de bomen duidelijk herkenbaar, alsof ze net zijn omgevallen. Daarom zou je op het eerste gezicht niet geloven dat het versteende woud zoveel miljoenen jaren meegaat.
Het "privé" versteende bos
Naast het officiële gebied zijn er ook enkele "particuliere" exploitanten in de buurt. In deze gebieden wacht de lokale bevolking op de toeristen. Tegen een kleine vergoeding begeleiden zij bezoekers naar de stenen reuzen die op de grond liggen.
Het aantal versteende bomen op deze particuliere vindplaatsen is relatief overzichtelijk, maar je hebt de fossielen meestal voor jezelf.
Naast deze fascinerende getuigenis van de prehistorie, vinden natuurliefhebbers tussen de stammen ook veel exemplaren van een bijzonder merkwaardige plant: de reusachtige Welwitschie groeit alleen in de Namib-woestijn en in het zuiden van Angola en wordt beschouwd als een levend fossiel. Met hun dikke, meterslange bladeren en kegelvormige bloeiwijzen zien de enorme planten er niet alleen heel bizar uit, ze leven ook tot 2000 jaar.
Welwitischia mirabilis
Vernoemd naar zijn ontdekker, de Oostenrijkse arts en botanicus Friedrich Welwitsch, komt de Welwitsch alleen voor in het westen van Namibië en het zuiden van Angola en heeft zich met zijn dikke, vlezige bladeren perfect aangepast aan het leven in de woestijn. Het bestaat uit slechts twee blaadjes, die zich soms ontvouwen, waardoor het lijkt op meerdere bladeren. De Welwitschie wordt slechts 0,5m hoog, maar zijn bladeren kunnen bijna 3m lang worden. De grootste welwitschia had zelfs een omtrek van 8,5m. De "welwitschia mirabilis" ("wonderbaarlijke welwitschie") wordt afgebeeld in het wapen van Namibië, Kunene en Swakopmund. De Londense botanicus William Jackson Hooker beschreef de plant ooit als "de prachtigste die ooit in dit land (Engeland) is gebracht, en een van de lelijkste".
