Fort Jesus is een van de grootste door de Portugezen gebouwde forten in Afrika. Na een turbulent verleden doen de oude muren nu dienst als nationaal museum.
Fort Jesus ligt in Mombasa, Kenia, aan de kust van de Indische Oceaan en is een van onze top 10 bezienswaardigheden van Kenia. In de 16e eeuw bewaakte het enorme fort de toegang tot de grootste en belangrijkste havenstad van Kenia. Tegenwoordig herbergt het een nationaal museum en staat het sinds 2011 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Fort Jesus ligt op zijn eigen eiland, Mombasa Island, en werd in 1593 gebouwd door de Portugezen onder Filips II. Het machtige Fort Jesus werd ontworpen door de Italiaanse architect Giovanni Battista Cairato.
Het fort diende niet alleen om toezicht te houden op de schepen die vanuit Mombasa aankwamen en vertrokken, maar ook als belangrijke handelsbasis voor Portugal op de zeeroute naar India. Na verloop van tijd werd het fort steeds verder uitgebreid, zodat Fort Jesus al snel het grootste Europese fort van heel Afrika was.
Fort Jesus, gebouwd onder Portugees bewind, heeft door de eeuwen heen veel verschillende eigenaren gehad en is getuige geweest van lange en kostbare belegeringen en veldslagen.
Na de Portugezen viel het in handen van sultan Dom Jeronimo van Mombasa, die het al na een jaar weer verloor aan de Portugezen. Ook de sultan van Oman heerste vanaf 1698 dertig jaar lang over Fort Jesus, voordat het werd teruggegeven aan de Portugese bouwers.
Na 1729 verlieten de Portugezen Fort Jesus echter en beperkten zich voortaan tot hun handelsroute tussen Goa in India en Mozambique in Afrika.
Toen de Portugezen uit Mombasa wegbleven, vochten de Afrikaanse en Arabische mogendheden om de suprematie in Mombasa. Fort Jesus wisselde tussen de heersers van Oman en Mombasa met tussenpozen van een jaar tot enkele decennia.
In 1856 werd het monumentale gebouw geannexeerd door het toenmalige Omaanse Zanzibar en uiteindelijk kwam het in 1895 via de pacht van de Keniaanse kuststrook in handen van de Britten, die het behielden tot de Keniaanse onafhankelijkheid in 1963.
Fort Jesus werd gebruikt als verdedigingswerk en gevangenis. In 1958 werd het uiteindelijk uitgebreid gerenoveerd voor een bedrag van bijna 5 miljoen Keniaanse shilling en uitgeroepen tot nationaal monument.
Fort Jesus vandaag - Kenia's Nationaal Museum
Sinds 1962 herbergt Fort Jesus delen van het Nationaal Museum van Kenia en wordt het fort niet langer veroverd door vijandige troepen, maar door toeristen. Het Nationaal Museum in Fort Jesus vertelt de turbulente geschiedenis van de Keniaanse kust, van de vele heersers en van de slavenhandel.
De bijna volledig bewaard gebleven buitenmuren, de prachtig bewerkte Omaanse poorten, de fundamenten van de binnenmuren en de Britse en Portugese kanonnen die nog steeds door de schietgaten mikken, illustreren het leven en de strijd van de soldaten in Fort Jesus. Martelkamers en gevangeniscellen waar slaven werden ondergebracht voordat ze werden gedeporteerd, wijzen op het duistere verleden van het fort.
Overigens, wie zich afvraagt hoe het zit met de gaten in de muur naast de schietgaten: Als een soldaat de wacht had, kon hij onmogelijk zijn plaats aan het schietgat verlaten om naar het toilet te gaan. Eeuwenoude graffiti van zeilboten en vissen op de muren getuigen ervan dat zelfs de soldaten zich soms verveelden.
